Żyjemy w dobie ciągłego narażenia na stres, a także wzmożonej aktywności fizycznej i umysłowej. Codziennie stawiamy sobie coraz nowsze wyzwania, wymagamy od siebie coraz więcej. Z każdej strony bombardowani jesteśmy wolnymi rodnikami i narażeni na zanieczyszczenia środowiska. Odbija się to niekorzystnie na naszym samopoczuciu i może skutkować poważnymi problemami ze zdrowiem. Z pomocą mogą przyjść nam adaptogeny – naturalne związki o unikatowych właściwościach prozdrowotnych znanych od tysięcy lat, ale dopiero teraz udokumentowanych badaniami naukowymi.
Adaptogeny to naturalne związki, które – jak trafnie wskazuje ich nazwa – zwiększają zdolności adaptacyjne organizmu w warunkach stresowych. Najczęściej są to ekstrakty ze starannie wyselekcjonowanych gatunków roślin. Nie brakuje roślinnych składników o działaniu wzmacniającym i dodającym energii, jednak nie każdy z nich może być określany mianem adaptogenu. Zgodnie z definicją adaptogenem jest związek spełniający następujące warunki:
– naturalne pochodzenie
– brak toksyczności
– niespecyficzny wpływ na cały organizm
– działanie normalizujące na funkcjonowanie większości narządów i układów
Adaptogeny wykazują wszechstronne działanie na organizm, ani nie powodując zahamowania niektórych jego funkcji, ani ich nie stymulując. Działanie adaptogenów polega na normalizowaniu fizjologicznych czynności organizmu tak, aby zwiększyć jego potencjał adaptacyjny do warunków stresowych.
Najbardziej znane adaptogeny to:
– korzeń żeń – szenia
– różeniec górski
– korzeń lukrecji
– Ashwagandha
– Maca
– Gotu Kola.
Adaptogeny te nie występują powszechnie w diecie, natomiast ich doskonałym źródłem są suplementy diety. Kto powinien po nie sięgnąć?
Adaptogeny to związki regulujące funkcjonowanie wielu najważniejszych układów, w tym układu nerwowego, hormonalnego czy sercowo – naczyniowego. W licznych badaniach klinicznych wykazano unikatowe właściwości prozdrowotne adaptogenów. Pierwsze znaczące badania przeprowadzone zostały w okresie II wojny światowej, gdy poszukiwano skutecznego i bezpiecznego środka kompleksowo wzmacniającego organizmy żołnierzy i zwiększających ich zdolności bojowe. Dziś także nie brakuje opracowań naukowych dotyczących wpływu adaptogenów na samopoczucie i funkcjonowanie całego organizmu.
Adaptogeny oddziałują na układ nerwowy, tonizując jego działanie. Co to oznacza? Adaaptogeny ani nie powodują nadmiernego uspokojenia i senności, ani nie działają pobudzająco jak powszechnie stosowane energetyki. Ich działanie sprowadza się do pobudzenia syntezy neuroprzekaźników odpowiedzialnych za dobre samopoczucie psychiczne, ochrony komórek nerwowych przed wolnymi rodnikami oraz wspomagania procesów koncentracji. Ponadto adaptogeny odpowiadają za synchronizację pracy układu nerwowego i hormonalnego, co przyczynia się do zwiększenia wytrzymałości organizmu na stres i niwelowania uczucia zmęczenia. Wiele adaptogenów ogranicza chociażby syntezę kortyzolu, określanego mianem hormonu stresu. Adaptogeny wspomagają ponadto odporność, łagodzą stany zapalne oraz zapewniają witalność.
Adaptogeny polecane są także każdemu, kto prowadzi aktywny tryb życia. Wynika to z ich działania anabolicznego oraz zwiększania wydolności mięśni podczas treningu. Co jeszcze potrafią adaptogeny? Mogą uzupełniać profilaktykę chorób cywilizacyjnych, gdyż skutecznie chronią przed wolnymi rodnikami, których negatywne oddziaływanie na organizm leży u podstaw wielu chorób przewlekłych.
Suplementy diety zawierające adaptogeny mogą być stosowane przez każdego z nas. W związku z powszechnym narażeniem na stres potrzebujemy skutecznego wsparcia w walce z jego negatywnymi skutkami. Szczególne wskazania do stosowania adaptogenów to:
– narażenie na stres
– zamieszkiwanie na szczególnie zanieczyszczonych terenach
– spadek naturalnej odporności organizmu
– uprawianie sportu
– ciężka praca fizyczna lub umysłowa
– profilaktyka chorób cywilizacyjnych
– narażenie na choroby układu sercowo – naczyniowego, nerwowego czy schorzenia autoimmunologiczne
– stany depresyjne
– przewlekłe zmęczenie
– profilaktyka anti – aging
– wspomagająco w procesach rekonwalescencji.
Należy pamiętać, że adaptogeny są skuteczne wtedy, gdy stosowane są regularnie. Okazyjna, doraźna suplementacja nie przyniesie pożądanych efektów – organizm potrzebuje długofalowego wzmacniania tymi wyjątkowymi ekstraktami roślinnymi.