umów się na konsultację 533 728 335

Cierpisz na nadwagę? Nie zapomnij wykonać tych badań laboratoryjnych!

Cierpisz na nadwagę Nie zapomnij wykonać tych badań laboratoryjnychOtyłość uznawana jest za chorobę – i tak jak każda choroba przewlekła powinna być zdiagnozowana. Nie wystarczy jednak dokonać pomiaru masy ciała czy obwodu w pasie – w końcu otyłość można rozpoznać wizualnie. Istotne jest natomiast wykonanie szeregu badań laboratoryjnych, które umożliwiają określenie przyczyn nadmiernej masy ciała. Dużym uproszczeniem jest bowiem stwierdzenie, że przyczyną otyłości jest przyjmowanie zbyt dużej liczby kalorii. Owszem, jest to prawdą – ale kluczowe znaczenie ma to, jak te spożyte kalorie wpływają na organizm. Badania laboratoryjne są zatem pomocne w ustalaniu przyczyn otyłości, a także podczas komponowania spersonalizowanej diety odchudzającej. Ale nie tylko – regularne wykonywanie badań jest także konieczne w celu jak najwcześniejszej detekcji powikłań otyłości.

 

Rozpoznanie przyczyny otyłości – jakie badania są pomocne?

Źle zbilansowana dieta, siedzący tryb życia, stres – to częste przyczyny nadmiernej masy ciała. Ale nie jedyne – okazuje się bowiem, że otyłość towarzyszy licznym stanom chorobowym. Przykładem takich schorzeń są zaburzenia hormonalne, takie jak:

– zbyt niski poziom testosteronu u mężczyzn
– niedobór hormonów wzrostu
-niedoczynność tarczycy
– zespół policystycznych jajników
– zespół Cushinga
– hiperprolaktynemia

Aby określić, czy nadmierna masa ciała jest konsekwencją wymienionych zaburzeń hormonalnych, można oznaczyć poziom następujących hormonów:

testosteron
prolaktyna
kortyzol
hormon tyreotropowy TSH i wolna tyroksyna fT4
hormon luteinizujący LH oraz folikulotropowy FSH

Przyczyną otyłości może być zbyt niski poziom witaminy D. W związku z brakiem regularnej ekspozycji na słońce oraz brakiem świadomości o konieczności regularnego suplementowania witaminy D – u większości osób stwierdzany jest niedobór witaminy D. Z drugiej strony – osoby otyłe wykazują co najmniej dwukrotnie większe zapotrzebowanie na witaminę D. Z tego względu osoby otyłe powinny oznaczać poziom witaminy D3.

Jednym z najczęstszych czynników ryzyka rozwoju otyłości jest insulinooporność. Jest to stan zmniejszonej wrażliwości tkanek na działanie insuliny. Wówczas glukoza nie jest wykorzystywana jako źródło energii przez komórki, a to prowadzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Hiperglikemia stanowi dla trzustki impuls do syntezy zwiększonych ilości insuliny – a ten hormon promuje kumulowaniu się tkanki tłuszczowej. Rozpoznanie insulinooporności jako przyczyny otyłości determinuje dalsze postępowanie terapeutyczne. A w celu zdiagnozowania insulinooporności warto jest zacząć od oznaczenia poziomu glukozy na czczo oraz insuliny na czczo. Bardziej szczegółowa diagnostyka obejmuje m. in. doustny test obciążenia glukozą czy euglikemiczną klamrę metaboliczną.

Coraz częściej w celu diagnozowania przyczyny otyłości oznaczany jest poziom leptyny. Wynik powyżej normy może wskazywać u osoby otyłej na zjawisko leptynooporności. Wówczas nadmiar syntetyzowanej przez tkankę tłuszczową leptyny sprawia, że komórki mózgowe nie reagują na ten hormon sytości. A to generuje zaburzenia kontroli łaknienia przez leptynę.

Precyzyjne zdiagnozowanie przyczyn otyłości umożliwia wdrożenie leczenia, które ma na celu wyeliminowanie schorzeń towarzyszących otyłości. Pomocne jest także podczas komponowania diety odchudzającej. Takie holistyczne podejście do odchudzania minimalizuje ryzyko nieudanych prób redukcji masy ciała. Dziś nie warto odchudzać się na oślep, stosując przypadkowe diety i nie poświęcając uwagi przyczynie nadwagi. Natomiast konsultacja z lekarzem czy dietetykiem to gwarancja skutecznego i bezpiecznego odchudzania.

 

A jakie badania pomagają zdiagnozować powikłania otyłości?

Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej sprzyja rozwojowi wielu schorzeń przewlekłych. Wśród najczęstszych powikłań otyłości wymienić należy:

– choroby układu sercowo – naczyniowego, takie jak miażdżyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, zawał serca
– insulinooporność oraz cukrzyca typu 2; na szczególną uwagę zasługują liczne powikłania cukrzycy, w tym nefropatia cukrzycowa
– choroba stłuszczeniowa wątroby

Osoby z nadwagą powinny zatem regularnie wykonywać panel badań, które umożliwiają jak najwcześniejsze rozpoznanie powikłań cukrzycy czy chorób układu sercowo – naczyniowego. W kalendarzu badań obowiązkowych nie powinno zabraknąć:

– poziomu glukozy na czczo i glukozy przygodnej
– lipidogramu: poziomu cholesterolu całkowitego. LDL i HDL oraz trójglicerydów
– parametrów nerkowych: kreatyniny, kwasu moczowego i mocznika we krwi, a także badania ogólnego moczu
– badań oceniających pracę wątroby: aminotransferazy alaninowej AlAt, aminotransferazy asparaginianowej AspAt, gammaglutamylotranspeptydazy GGTP

Nie powinno zabraknąć także regularnych pomiarów ciśnienia krwi. Kolejne godne polecenia badania to spirometria pomocna w prewencji astmy, kolonoskopia stanowiąca badanie pierwszego rzutu w diagnostyce raka jelita grubego oraz badanie USG piersi, jamy brzusznej czy tarczycy. Oczywiście najlepszą profilaktyką chorób przewlekłych generowanych otyłością jest normalizacja ciała. Istnieje jednak spore grono osób, którym powrót do prawidłowej masy ciała zajmie więcej czasu – i wówczas priorytetem powinno być wykonywanie badań kontrolnych. Zresztą taka profilaktyka dotyczy każdej osoby, także o prawidłowej masie ciała.