Dieta niskowęglowodanowa i dieta keto – co je łączy, co je dzieli

Dieta niskowęglowodanowa oraz dieta ketogeniczna zyskały w ostatnich latach na popularności. Chętnie stosowane są jako skuteczne diety odchudzające, a także diety o wysokim potencjale prozdrowotnym. Oba te modele żywienia są często ze sobą mylone, podczas gdy wiele je różni. Co prawda w obydwu dietach najistotniejsze jest zmniejszenie podaży węglowodanów, jednak efekty metaboliczne towarzyszące obydwu tym dietom są różne. Warto przyjrzeć się bliżej diecie niskowęglowodanowej i diecie ketogenicznej oraz poznać różnice między nimi.

Na czym polega dieta niskowęglowodanowa?

Dieta niskowęglowodanowa to dieta o obniżonej podaży węglowodanów. W tradycyjnym modelu żywienia zawartość węglowodanów jest wysoka i sięga 55 – 60%. Wynika to z przekonania, że węglowodany są głównym źródłem energii dla komórek. Dziś wiadomo jednak, że nadmierne spożycie węglowodanów oddziałuje negatywnie na funkcjonowanie organizmu, a znacznie zdrowszym źródłem energii mogą być tłuszcze. Za komórki, które potrzebują glukozy jako źródła energii, uznawane są komórki mózgu, komórki kory nerki oraz białe i czerwone krwinki. Jednak nawet te komórki w sytuacji zmniejszonej dostępności glukozy mogą przystosować się do metabolizowania tłuszczów. W diecie niskowęglowodanowej spożycie węglowodanów nie przekracza 25% dziennego zapotrzebowania na kalorie. Co to oznacza w praktyce? Jeśli kaloryczność diety wynosi przeciętnie 2000 kalorii, wówczas zawartość węglowodanów nie przekracza 120 – 130 g. Taka klasyczna dieta niskowęglowodanowa doczekała się wielu modyfikacji, które pozwoliły stworzyć takie odmiany diety jak:

Dieta Atkinsa, która stworzona została przez amerykańskiego kardiologa Roberta Atkinsa; dieta ta realizowana jest w czterech fazach:

faza wprowadzająca ogranicza spożycie węglowodanów do 20 g dziennie i trwa dwa tygodnie; możliwe jest spożywanie mięs, ryb, a jedynym źródłem węglowodanów są warzywa nieskrobiowe
faza utrata wagi, podczas której spożywać można do 50 g węglowodanów
w fazie przygotowawczej podaż węglowodanów zwiększa się co tydzień o 10 g; gdy zwiększeniu podaży węglowodanów nie towarzyszy przyrost masy ciała, należy utrzymywać taką ilość węglowodanów
ostatnia faza diety Atkinsa to faza utrzymania wagi, która może być kontynuowana stale i nie powinno z niej nastąpić przybranie na wadze więcej niż 2 kg.

Dieta Kwaśniewskiego, będąca dietą wysokotłuszczową. W diecie tej dozwolone jest spożywanie tłustych mięs, jaj, tłustego mleka i nabiału, orzechy, tłuszcze zwierzęce. Niewskazane jest natomiast spożywanie słodyczy, rafinowanego cukru, produktów mącznych, pieczywa, owoców czy warzyw strączkowych.
Dieta Paleo, czyli model żywienia bazujący na mięsach, rybach, jajach, orzechach. Unikać należy spożycia nabiału, warzyw skrobiowych, produktów zbożowych czy strączków. Odrzucić należy także wszelkie produkty przetworzone. Taki model żywienia ma naśladować sposób żywienia człowieka z epoki kamiennej.
Dieta Dukana, czyli dieta wysokobiałkowa, która koncentruje się wysokim spożyciu białek i tłuszczów, zaś mocno ogranicza spożycie węglowodanów. W pierwszej fazie diety Dukana, trwającej 5 dni można jeść mięsa, ryby, owoce morza oraz chudy nabiał. Kolejna faza służy utracie masy ciała i jadłospis z fazy pierwszej można wzbogacić dodatkowo o niektóre warzywa. Etap trzeci służy utrzymaniu wagi oraz zapobieganiu efektowi jo – jo. Można wówczas stosować bardziej urozmaicony jadłospis, a raz w tygodniu stosować jadłospis z etapu pierwszego.

Jakie są zasady diety ketogenicznej?

Dieta ketogeniczna to specyficzny typ diety niskowęglowodanowej, w której dochodzi do jeszcze większego ograniczenia podaży węglowodanów. O ile dieta niskowęglowodanowa dopuszcza podaż węglowodanów rzędu 120 g, o tyle na diecie ketogenicznej można spożyć 20 – 50 g węglowodanów. Tak znaczne ograniczenie podaży cukrów ma swoje uzasadnienie – chodzi o umożliwienie organizmowi osiągnięcia stanu ketozy. Ten wyjątkowy stan metaboliczny wynika ze wzrostu syntezy ciał ketonowych we krwi. Jest to efektem intensywnego spalania tłuszczu, który staje się głównym źródłem energii. Stanowi ketozy towarzyszy normalizacja poziomu glukozy i insuliny we krwi.

Stan ketozy fizjologicznie występuje m. in. po kilkunastogodzinnej przerwie w przyjmowaniu posiłku, a długotrwałe utrzymanie ketozy pozwala utrzymać prawidłową masę ciała, a także wpływają korzystnie na funkcjonowanie organizmu.

Zastosowanie diety niskowęglowodanowej i diety keto

Diety niskowęglowodanowe, w tym dieta keto są stosowane przede wszystkim w celu redukcji masy ciała. Jest to możliwe dzięki korzystnemu oddziaływaniu takich diet na gospodarkę węglowodanowo – insulinową. Ograniczeniu spożycia węglowodanów sprzyja normalizacja poziomu glukozy we krwi oraz zwiększenie wrażliwości komórek na działanie insuliny. Im niższy poziom insuliny we krwi, tym lepsze warunki do spalania tłuszczu. Okazuje się, że takie pożądane zmiany metaboliczne pozwalają nie tylko schudnąć. Diety niskowęglowodanowe pozwalają na skuteczną terapię takich zaburzeń węglowodanowych jak nietolerancja glukozy, cukrzyca, insulinooporność. Diety niskowęglowodanowe redukują ponadto ryzyko rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego. Wynika to z redukcji masy ciała, normalizacji poziomu glukozy i insuliny we krwi, utrzymania odpowiedniego lipidogramu oraz łagodzenia stanu zapalnego. Ponadto dieta ketogeniczna doskonale wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego, łagodząc padaczki lekooporne, a także minimalizując ryzyko rozwoju schorzeń neurodegeneracyjnych (choroby Alzheimera, choroby Parkinsona). Ograniczeniu spożycia cukru może sprzyjać zminimalizowanie ryzyka rozwoju wielu nowotworów.

Czym się różni dieta keto od niskowęglowodanowej?

Zasadnicza różnica między dietą keto a niskowęglowodanową dotyczy możliwości osiągnięcia stanu ketozy. Możliwe jest to wyłącznie na diecie keto. Dzięki zwiększeniu poziomu ciał ketonowych nasilonych zostaje wiele pożądanych efektów, zauważalnych podczas stosowania innych diet niskowęglowodanowych. Mowa o łagodzeniu stanu zapalnego, aktywowaniu procesu lipolizy, zwiększeniu wrażliwości na insulinę. Ponadto dieta ketogeniczna zapewnia długotrwałe uczucie sytości. Osoby, które nie są zdecydowane na zastosowanie dość wymagającej diety keto, mogą czerpać korzyści z diety niskowęglowodanowej. Natomiast ci, którzy są zdeterminowani, aby osiągnąć spektakularne efekty odchudzające i prozdrowotne, powinien zdecydować się na dietę ketogeniczną. A ja mogę w tym pomóc, gdyż specjalizuję się właśnie w takich dietach, osiągając wraz z moimi pacjentami ogromne sukcesy na polu odchudzania i leczenia licznych schorzeń dietozależnych.

Pozostałe teksty