Każdy z nas wie, że ruch to zdrowie. Wiedza ta nie zawsze idzie jednak z praktyką – i taka tendencja zauważalna jest już u najmłodszych. Wydawać mogłoby się, że stale rosnąca liczba osób uprawiających sport świadczy o tym, że aktywny styl życia na stałe wpisał się w nasz plan dnia. Jednak to tylko pozory, gdyż nawet regularne treningi mogą okazać się niewystarczające. Jeśli bowiem cały dzień spędzamy w pracy, a wieczorami siedzimy przed telewizorem, to kilkadziesiąt minut dziennie poświęcone na trening to zdecydowanie za mało. Najbardziej niepokojące jest to, że coraz mniej aktywne są także dzieci, co przyczynia się – wraz z niewłaściwym modelem żywienia – do rozwoju otyłości u najmłodszych. Ale brak aktywności fizycznej u dzieci sprowadza się nie tylko do nadmiernej masy ciała, ale także to poważnych konsekwencji zdrowotnych – teraz i w dorosłym życiu.
Aktywność fizyczna to jedna z najważniejszych potrzeb biologicznych człowieka, która ma szczególne znaczenie dla dzieci. W okresie rozwojowym sport jest niezbędny do tego, aby utrzymać prawidłowy stan zdrowia. Najważniejsze zalety wynikające z aktywnego trybu życia u dzieci to:
– wspomaganie wzrostu (na drodze stymulowania syntezy hormonu wzrostu), wzmacnianie kości i stawów, przyrost masy mięśniowej, proporcjonalny rozwój sylwetki
– dotlenienie całego organizmu i pobudzenie krążenia krwi
– wspomaganie funkcjonowania układu nerwowego, redukowanie stresu, wspomaganie nauki i koncentracji; zapewnienie lepszego rozwoju intelektualnego
– usprawnianie funkcji motorycznych
– lepsza adaptacja do zmiennych warunków środowiskowych
– wspomaganie naturalnej odporności organizmu
– rozwijanie umiejętności społecznych
Wydawać mogłoby się, że ruch to naturalna potrzeba każdego dziecka. Niestety – współczesne realia życia coraz bardziej sprzyjają siedzącemu trybowi życia i spędzania wolnego czasu przed komputerem. A to negatywnie wpływa na rozwój dziecka.
Ile sportu jest w sam raz? Najczęściej powtarzające się rekomendacje, dotyczące zaleceń europejskich i światowych, mówią o 30 – 60 minutach aktywności fizycznej dziennie. Jest to czas kumulującego się w ciągu dnia wysiłku fizycznego. Im bardziej intensywny charakter ćwiczeń (jogging, szybki taniec, intensywne pływanie), tym krótszy może być czas poświęcony na trening. W Polsce zalecany poziom aktywności fizycznej osiąga niski odsetek dzieci i młodzieży. Średnio jest to od 10 do 25% – i liczby te stale maleją.
Do niedawna brakowało rzetelnych badań klinicznych, które kompleksowo oceniałyby znaczenie sportu dla zdrowia dzieci i młodzieży. W latach 2007 – 2009 przeprowadzono analizę obejmującą 512 dzieci w wieku 6 – 8 lat. Badanie to, przeprowadzone przez ekspertów z University of Eastern Finland we współpracy z naukowcami z University of Cambridge, Norwegian School of Sport Sciences i University of Copenhagen określone zostało jako ciągła analiza aktywności fizycznej i żywienia u dzieci – Physical Activity and Nutrition in Children (PANIC). Analizie poddano wpływ aktywności fizycznej o różnym stopniu intensywności oraz siedzącego trybu życia na ryzyko rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego oraz cukrzycy typu 2. W tym celu wykonywane były pomiary masy ciała i obwodu pasa, poziom glukozy i insuliny we krwi i lipidogram oraz oszacowanie wartości ciśnienia tętniczego. Jakie były wyniki analizy?
U dzieci, które podczas trwania badania zwiększyły stopień aktywności fizycznej, zaobserwowano spadek ryzyka rozwoju chorób cywilizacyjnych. Z kolei u dzieci o znikomej aktywności fizycznej ryzyko to wzrastało. Pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zdrowie zauważalny był bez względu na wyjściową masę ciała, stan zdrowia czy poziom czynników ryzyka określonych na początku badania. Takie wyniki jednoznacznie wskazują, że zdrowy styl życia u dziecka ma realny wpływ na jego zdrowie – także to przyszłe. Sport jest zatem najlepszą inwestycją na przyszłość – przyszłość bez chorób i pogorszenia sprawności. Jako rodzice zadbajmy o to, abyśmy byli dla naszych dzieci najlepszym przykładem na to, że właściwa dieta i aktywny tryb życia są godna naśladowania.