Edukacja zdrowotna w terapii cukrzycy

Edukacja zdrowotna w terapii cukrzycy Cukrzyca typu 1 i 2 to choroby przewlekłe, które wymagają stosowania leczenia. Równie istotną rolę odgrywa zmiana trybu życia, a zatem postawa osoby chorującej na cukrzycę. Nawet najbardziej zaawansowana farmakoterapia nie przyniesie bowiem efektu, jeśli nie pójdzie w parze z odpowiednią dietą w cukrzycy oraz aktywnością fizyczną.

Co musi wiedzieć każda osoba chora na cukrzycę?

Każda osoba, która usłyszy diagnozę: cukrzyca, nie wie, jak choroba ta wpłynie na dalsze życie. A zmiana będzie zauważalna. Poza koniecznością regularnych wizyt u diabetologa oraz regularnym przyjmowaniem leków doustnych bądź insuliny w postaci iniekcji, wymagana jest edukacja zdrowotna chorego. Od podejmowanych na co dzień decyzji żywieniowych zależy to, czy przy pomocy diety i farmakoterapii uda się wyrównać poziom glukozy we krwi.
Edukacja zdrowotna w cukrzycy najczęściej sprowadza się do uzyskania w gabinecie diabetologa kilku informacji dotyczących konieczności wykonywania badań kontrolnych, a także ogólnych zaleceń żywieniowych. Badania, o których nie wolno zapomnieć to przede wszystkim:

– samokontrola glikemii, wykonywana przez pacjenta w domu przy użyciu glukometru; takie badanie może być wykonywane – w zależności od typu cukrzycy i rodzaju leczenia – nawet do kilku razy dziennie;
– badanie poziomu glukozy na czczo
– pomiar poziomu hemoglobiny glikowanej HbA1c
– pomiar ciśnienia krwi, masy ciała, obwodu w pasie
– lipidogram
– ogólne badanie moczu

Pożądane wartości glikemii na czczo to 3,9 – 6,6 mmol/ l, a poziom hemoglobiny glikowanej – około 6,5 – 7%.

Dlaczego tak ważne jest przestrzeganie diety w cukrzycy?

Osoby przyjmujące leki hipoglikemizujące bądź stosujące insulinę są niekiedy zaskoczone wynikami badań. Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi wskazuje na brak wyrównania cukrzycy. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że przyczyną jest brak przestrzegania odpowiedniej diety. Jadłospis dla cukrzyka nie ma na celu wyłącznie unormalizowania masy ciała, ale przede wszystkim odgrywa kluczową rolę w regulowaniu poziomu cukru we krwi. O znaczeniu diety cukrzycowej najlepiej świadczy fakt, że osoby chore na cukrzycę stosujące odpowiedni model żywienia mogą zredukować dawki przyjmowanych leków – i wciąż cieszyć się prawidłowym poziomem glukozy i hemoglobiny glikowanej.

Odpowiednio skomponowana dieta w cukrzycy nie dostarcza zbyt wielu węglowodanów, a zatem nie sprzyja wzrostowi poziomu glukozy we krwi. Ponadto dieta taka może ograniczać rozwój insulinooporności. Edukacja dietetyczna pacjenta sprowadza się najczęściej do uzyskania bardzo ogólnikowych informacji w gabinecie lekarskim. Pacjent dowiaduje się m. in., że powinien unikać słodyczy, napojów gazowanych, smażonych potraw. Mało kto wie jednak, że negatywnie na poziom glukozy wpływa spożywanie jakichkolwiek węglowodanów, także tych złożonych. Konieczna jest zatem eliminacja spożywania owoców, produktów zbożowych. Co zatem jeść? Przede wszystkim tłuszcze – i wcale nie należy obawiać się nadwagi czy chorób serca. Dobrze zbilansowana dieta tłuszczowa to sprawdzone narzędzie w walce z hiperglikemią. Nie brakuje także wiarygodnych badań klinicznych dotyczących ogromnej skuteczności diety ketogennej, czyli o minimalnej zawartości węglowodanów we wspomaganiu leczenia cukrzycy.

Najlepsze, co może zrobić każdy chory na cukrzycę, to udać się do dietetyka, który skomponuje odpowiednią dietę. Samodzielne układanie jadłospisu może się nie powieść – konieczne jest bowiem uwzględnienie masy ciała, stanu zdrowia, poziomu glikemii obecnego i docelowego a także stosowanego leczenia cukrzycy. Dietetyk ułoży indywidualną dietę i kontrolować będzie efekty jej stosowania.

Pozostałe teksty