W dzisiejszych czasach niemal każdy z nas wie coraz więcej o chorobach cywilizacyjnych. Nic dziwnego – występują one coraz powszechniej, a na ich rozwój narażony jest każdy z nas. Choroby układu nerwowego, depresja, schorzenia układu krążenia, cukrzyca – to w dużej mierze konsekwencje niezdrowego stylu życia – ale nie tylko. U podłoża licznych schorzeń przewlekłych leżą także predyspozycje genetyczne. Przykładem takiej mutacji jest mutacja genu MTHFR, która może prowadzić do zaburzeń w metabolizmie kwasu foliowego. Jakich konsekwencji dla zdrowia mogą spodziewać się osoby dotknięte mutacją MTHFR?
Jednymi z najważniejszych witamin dla naszego organizmu są witaminy z grupy B. Szczególnie dużo mówi się o witaminie B12 oraz witaminie B9. Ta druga, określana także mianem kwasu foliowego jest szczególnie ważna dla kobiet w ciąży – ale nie tylko. Kwas foliowy jest oczywiście niezbędny dla właściwego rozwoju płodu i odgrywa ogromną rolę w profilaktyce wad cewy nerwowej. Ale kwas foliowy odgrywa także ważną rolę w profilaktyce chorób układu krążenia.
Za prawidłowy metabolizm kwasu foliowego odpowiada enzym MTHFR, czyli reduktaza warunkująca przemiany folianów, a także aminokwasów homocysteiny i metioniny. Mutacja genu MTHFR prowadzi do zaburzeń metabolizmu tych związków, a w konsekwencji – do kumulacji homocysteiny. A ten aminokwas odpowiada za zwiększone ryzyko rozwoju miażdżycy i jej powikłań – nadciśnienia, choroby niedokrwiennej, zawału serca czy udaru mózgu.
Mutacja genu MTHFR może dotyczyć aż 30 – 40% osób, a najczęściej występujące mutacje to C677T oraz A1298C. Nie wszystkie przypadki mutacji MTHFR odbijają się niekorzystnie na zdrowiu, co uwarunkowane jest rodzajem mutacji.
Aby rozpoznać mutację genu MTHFR, konieczne jest wykonanie testu genetycznego. Najważniejszym wskazaniem do jego wykonania jest ciąża lub planowanie ciąży – u kobiet w ciąży obecność mutacji MTHFR jest bowiem szczególnie dotkliwa. Inne wskazania do badania mutacji MTHFR to:
– powtarzające się poronienia
– wysoki poziom homocysteiny we krwi
– występowanie wad wrodzonych płodu w poprzednich ciążach
– choroba zakrzepowo – zatorowa
– występowanie w rodzinie miażdżycy i jej powikłań
Możliwe wyniki badania najczęstszej mutacji MTHFR, czyli C677T to:
– wynik prawidłowy – homozygota CC
– obniżenie aktywności enzymu i wskazanie do monitorowania poziomu homocysteiny we krwi – heterozygota CT
– znaczne obniżenie aktywności enzymu i wymagana konsultacja z lekarzem/ dietetykiem w celu wdrożenia odpowiedniej suplementacji
Występowanie mutacji MTHFR skutkuje pojawieniem się przede wszystkim komplikacji położniczych – mowa zwłaszcza o rozwoju wad cewy nerwowej u płodu, a także porodzie przedwczesnym czy poronieniach. Inne konsekwencje zdrowotne mutacji MTHFR to:
– zwiększone ryzyko rozwoju choroby zakrzepowo – zatorowej
– wzrost ryzyka chorób układu krążenia: miażdżycy, nadciśnienia
– wzrost częstości występowania chorób neurodegeneracyjnych, zwłaszcza choroby Alzheimera i choroby Parkinsona.
Jeśli zdiagnozowana zostanie mutacja genu MTHFR w wariancie wymagającym wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego – konieczne jest wdrożenie suplementacji. Nie wystarczy jednak sięgnąć po dowolny preparat zawierający foliany. Mutacja genu MTHFR prowadzi do zaburzeń metylacji folianów, zatem przyjmowanie tradycyjnych suplementów z kwasem foliowym okaże się nieefektywne. Idealne dla osób z mutacją genu MTHFR są suplementy zawierające metylowane formy kwasu foliowego, które zostaną wchłonięte w przewodzie pokarmowym i wykorzystane przez organizm.