Raw Food – wpływ witarianizmu na zdrowie

Raw Food - wpływ witarianizmu na zdrowie W świetle współczesnej wiedzy z zakresu dietetyki i medycyny, nikt już nie kwestionuje ogromnego wpływu diety na stan zdrowia organizmu. Z tej świadomości wynika potrzeba poszukiwania idealnego modelu żywienia. Idealnego, czyli takiego, który doskonale odpowiadałby potrzebom organizmu człowieka , a jednocześnie odbiegał od współczesnej, mocno przetworzonej diety. I oto jest – witarianizm, czyli Raw Food. Dla zwolenników surowej diety – trafna odpowiedź na nękające współczesną ludzkość choroby cywilizacyjne, dla sceptyków – radykalna dieta eliminacyjna, prowadząca niechybnie do niedoborów pokarmowych. Jak jest w rzeczywistości? Pora przyjrzeć się bliżej diecie Raw Food.

Kilka słów o surowej diecie

Raw food, czyli witarianizm, to model żywienia zakładający spożywanie wyłącznie żywności nie poddanej obróbce termicznej w temperaturze powyżej 42 stopni. Z tego względu dieta ta jest przez jej zwolenników uznawana za najbardziej naturalny model żywienia, odpowiadający sposobowi odżywiania się naszych przodków sprzed tysięcy lat. Dieta witariańska wyklucza stosowanie obróbki cieplnej, dopuszcza natomiast takie formy przetwarzania żywności jak kiszenie, fermentowanie, suszenie. Rezygnacja z obróbki cieplnej żywności ma na celu zachowane jak największej ilości związków odżywczych. Podstawowym założeniem diety jest spożywanie warzyw, owoców, orzechów, nasion, jaj, a dla odważnych – także ryb. Przewaga żywności surowej nad tą gotowaną sprowadza się do:

– większej nawet o 80% zawartości niektórych witamin i antyoksydantów
– braku generowania obróbką termiczną powyżej 120 stopni powstania rakotwórczego akrylamidu
– braku wzrostu poziomu leukocytów we krwi, co towarzyszy spożyciu żywności gotowanej i świadczy o toczącym się stanie zapalnym w odpowiedzi na przetworzoną żywność
– dostarczania organizmowi wraz z żywnością naturalnych enzymów, które – nie inaktywowane obróbką cieplną – ułatwiają trawienie i pozwalają na lepsze wchłanianie składników odżywczych

A co z argumentami wytaczanymi przez przeciwników Raw Food? Witarianizm jest niedoborowy względem białka, żelaza, cynku, wapnia i witaminy B12. Ryzyko niedoborów zwiększone jest przez spożywanie wysokich ilości błonnika i fitynianów, które ograniczają przyswajanie wielu cennych związków mineralnych. To nie koniec dysproporcji w diecie – tego typu jadłospis obfituje w węglowodany, dostarcza natomiast za mało tłuszczu. Zbyt niska podaż tłuszczów sprzyja z kolei niedoborom witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, D, E i K. Ponadto niewystarczające spożycie tłuszczów prowadzi do zaburzeń hormonalnych, osłabia układ odpornościowy oraz negatywnie wpływa na kondycję serca czy mózgu. Oczywiście problemem może być także zapewnienie odpowiedniej kaloryczności diety, gdyż jadłospis bazujący na warzywach i owocach jest niskokaloryczny.

Z pewnością dieta raw nie jest dedykowana osobom z zespołem jelita drażliwego, gdyż dostarcza sporych ilości błonnika. Teorię o dostarczaniu z żywnością dobroczynnych enzymów obala fakt, iż kwaśne środowisko żołądka i tak je inaktywuje. I wreszcie – spożywanie surowych produktów może sprzyjać zatruciom pokarmowym.

Wpływ witarianizmu na zdrowie – co mówią badania?

W badaniu przeprowadzonym przez C. Koebnick i wsp. w 2005 roku zbadano wpływ diety raw na najważniejsze parametry biochemiczne krwi (Koebnick i in., Long-term consumption of a raw food diet is associated with favorable serum LDL cholesterol and triglycerides but also with elevated plasma homocysteine and low serum HDL cholesterol in humans; J Nutr. 2005 Oct;135(10):2372-8) . Stwierdzono obniżenie poziomu całkowitego cholesterolu, ale z jednoczesnym spadkiem cholesterolu HDL i wzrostem poziomu homocysteiny. Te dwie ostatnie zmiany mogą predysponować do zwiększonej zachorowalności na miażdżycę i jej powikłania. Odnotowano ponadto obniżony poziom witaminy B12, co także sprzyja zwiększonemu ryzyku powikłań sercowo – naczyniowych. W innym badaniu z 1999 roku wykazano z kolei, że dieta raw sprzyja szybkiej utracie masy ciała, co u kobiet może skutkować zanikiem miesiączki. Ma to być efektem znacznej redukcji tkanki tłuszczowej (Koebnick i in., Consequences of a long-term raw food diet on body weight and menstruation: results of a questionnaire survey; Ann Nutr Metab. 1999;43(2):69-79).

Czy takie obserwacje obalą mit zdrowotności diety raw? Na razie trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż brak jest większej ilości długoterminowych badań, które ocenią wpływ witarianizmu w obiektywny sposób. Jednak nie podlega wątpliwości, że jest to dieta, którą stosować można wyłącznie pod kontrolą dietetyka, gdyż jest to bardzo restrykcyjna dieta.

Pozostałe teksty