Wpływ diety i suplementacji na redukcję śmiertelności

Wpływ diety i suplementacji na redukcję śmiertelności Wiele mówi się o pozytywnym wpływie witamin i składników mineralnych na zdrowie. Nie brakuje zatem osób, które bardzo chętnie wzbogacają dietę suplementami diety. Skuszeni obietnicami producentów preparatów witaminowych wierzymy, że zażycie tabletki uchroni nas przed rozmaitymi dolegliwościami i pozwoli zachować nienaganny stan zdrowia. Warto jednak zastanowić się, czy suplementacja może zastąpić odpowiednio zbilansowaną dietę? Na pewno nikt nie ma wątpliwości, że najbardziej wartościowe są związki odżywcze dostarczane wraz z dietą. A teraz wyższość diety nad suplementami potwierdzona została w badaniach naukowych.

Witaminy z suplementów wcale nie takie zdrowe?

W analizie dokonanej przez Chen i wsp. próbowano określić, w jaki sposób składniki odżywcze przyjmowane wraz z dietą oraz suplementami diety mogą wpłynąć na zmniejszenie śmiertelności (Chen F. i in., Association Among Dietary Supplement Use, Nutrient Intake, and Mortality Among U.S. Adults: A Cohort Study; Ann Intern Med. 2019 May 7;170(9):604-613). W tym celu przeanalizowano dane NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey) obejmujące lata 1999 – 2010 i dotyczące śmiertelności ogólnej, spowodowanej nowotworami oraz chorobami sercowo – naczyniowymi. Analizą objęto ponadto grupę ponad 30000 Amerykanów, którym zadawano pytania dotyczące suplementów diety.

W badanu przeanalizowano wpływ na zdrowie spożywania następujących związków odżywczych: witaminy A, witaminy K, magnezu, miedzi i cynku. Wyniki badania nie pozostawiły żadnych wątpliwości – na redukcję śmiertelności miały wpływ jedynie te związki odżywcze, które były dostarczane wraz z dietą. Nie odnotowano natomiast pozytywnego wpływu na redukcję śmiertelności tych witamin i składników mineralnych, które były dostarczane na drodze suplementacji. A co więcej – nadmierna podaż wapnia w suplementach diety zwiększa ryzyko zgonu z powodu nowotworu.

Szczegółowe wnioski z badania przedstawiały się następująco:

– odpowiednio wysokie spożycie witaminy K i magnezu przyczynia się do redukcji przedwczesnej śmierci z rozmaitych przyczyn; taki pozytywny wpływ dotyczył jedynie witamin dostarczanych wraz z dietą, natomiast nie odnotowano takiego efektu dla witamin dostarczanych z suplementami

– odpowiednio wysokie spożycie witamin A i K oraz cynku zmniejsza ryzyko przedwczesnego zgonu z powodu chorób układu sercowo – naczyniowego; takie obserwacje dotyczyły wyłącznie składników odżywczych z żywności, a nie z suplementów

– wysoka podaż wapnia z suplementami, przekraczająca 1000 mg na dobę zwiększała śmiertelność w powodu nowotworów; takiej zależności nie odnotowano w przypadku wapnia dostarczanego wraz z dietą

Wnioski z tego badania wskazują jednoznacznie, że najważniejszy wpływ na zdrowie mają witaminy i składniki odżywcze dostarczane z ich naturalnych źródeł. Brak pozytywnego wpływu suplementacji może wynikać np. ze stosowania syntetycznych witamin i składników mineralnych czy stosowania rozmaitych syntetycznych dodatków. Być może realna dawka związków aktywnych dostarczanych z suplementami jest niższa od zażywanej, co wynika z ograniczonej przyswajalności witamin i składników mineralnych z przewodu pokarmowego. A to może ograniczać ich wpływ na zdrowie. Z drugiej strony – stosowanie bardzo wysokich dawek suplementów może prowadzić do przedawkowania niektórych związków. Kolejnym czynnikiem interferującym może być interakcja suplementów diety z niektórymi lekami czy innymi suplementami. Z kolei w przypadku witamin i składników mineralnych dostarczanych wraz z dietą ogromne znaczenie może mieć obecność innych związków aktywnych, takich jak chociażby antyoksydanty. Stosowanie zróżnicowanej diety wiąże się zatem z dostarczaniem licznych substancji o działaniu prozdrowotnym. Kolejna ważna kwestia dotyczy znikomego ryzyka przedawkowania witamin czy składników mineralnych w diecie.

Podsumowując – podstawowym źródłem witamin i składników mineralnych powinna być zróżnicowana dieta. A po suplementy diety najlepiej jest sięgać po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. I za wszelką cenę należy unikać błędnego przekonania, że wystarczy sięgać po preparaty witaminowe w celu zrekompensowania zbyt ubogiej diety. Łatwa dostępność suplementów stanowi bowiem pokusę, aby odpowiednio zbilansowany posiłek zastąpić posiłkiem małowartościowym, uzupełnionym tabletką z witaminami.

Pozostałe teksty