Chrom – pierwiastek ważny nie tylko dla chorych na cukrzycę

Chrom to pierwiastek niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom tego związku w organizmie może wywierać negatywny wpływ na zdrowie. Chrom jest pierwiastkiem powszechnie występującym w przyrodzie, jednak dostępność chromu w diecie jest umiarkowana. Chrom występuje głównie na trzecim i szóstym stopniu utlenienia – i tylko ta pierwsza postać ma znaczenie dla zdrowa człowieka. Jeśli chrom kojarzy Ci się wyłącznie z suplementami diety hamującymi łaknienie na słodycze i normalizującymi poziom glukozy we krwi – pora poznać inne właściwości prozdrowotne chromu.

Chrom normalizuje gospodarkę węglowodanową

U osób cierpiących na cukrzycę typu 2 mają niższy poziom chromu we krwi. Czy ma to znaczenie dla gospodarki węglowodanowo – insulinowej? Chrom jest pierwiastkiem zwiększającym wrażliwość komórek na działanie insuliny. Przekłada się to na efektywniejsze wykorzystanie glukozy jako źródła energii, a zatem zapobiega hiperglikemii i insulinooporności. W ten sposób chrom może przyczynić się do wyeliminowania ważnych czynników ryzyka cukrzycy typu 2, a także chorób układu sercowo – naczyniowego. W jaki sposób chrom wpływa na poziom glukozy i działanie insuliny? Pierwiastek ten zwiększa liczbę receptorów dla insuliny na powierzchni komórek, zwiększa zdolność insuliny do wiązania się z tymi receptorami oraz aktywuje enzym kinazę, co zwiększa wrażliwość komórek na działanie insuliny. Dzięki tak wszechstronnemu działaniu chrom może okazać się pierwiastkiem istotnym dla chorych na cukrzycę typu 1 i 2, cukrzycę ciężarnych czy cukrzycę indukowaną steroidoterapią.

Suplementowanie chromu w dawce 400 mikrogramów przez okres trzech tygodni przez osoby cierpiące na cukrzycę przyniosło efekt w postaci obniżenia poziomu glukozy na czczo, poziomu hemoglobiny glikowanej, a także poziomu cholesterolu i trójglicerydów.

Chrom wpływa pozytywnie na metabolizm lipidów

Wykazano, że niski poziom chromu w surowicy skorelowany jest z występowaniem nieprawidłowego lipidogramu – podwyższenia poziomu cholesterolu całkowitego i LDL oraz trójglicerydów. Zastosowanie suplementacji chromu w grupie zdrowych osób przyczyniło się do obniżenia poziomu trójglicerydów oraz podwyższenia poziomu „dobrego” cholesterolu HDL.

Dzięki pozytywnemu wpływowi na poziom glukozy we krwi oraz zwiększeniu wrażliwości komórek na działanie insuliny, chrom może sprzyjać normalizowaniu poziomu insuliny we krwi. Hormon ten promuje procesy kumulowania tkanki tłuszczowej, zatem im niższy poziom insuliny, tym większa szansa na skuteczne odchudzanie. Analiza badań klinicznych dotyczących stosowania suplementacji chromu u osób z nadmierną masą ciała wykazała, iż taka suplementacja jest zasadna. W porównaniu z grupą stosującą placebo osoby suplementujące chrom doświadczyły większej utraty masy ciała.

Suplementacja chromu z niacyną w grupie kobiet stosujących zbilansowaną dietę i uprawiających sport zapewniała większą redukcję tkanki tłuszczowej niż w grupie stosującej placebo.

Chrom wspomaga funkcjonowanie mózgu

Suplementacja chromu może sprawdzić się jako uzupełnienie terapii depresji, a także jako monoterapia. Zastosowanie chromu w grupie 8 pacjentów cierpiących na depresję wpłynęło na zredukowanie objawów choroby oraz poprawę codziennego funkcjonowania. Pozytywny wpływ chromu na przebieg depresjo może wynikać z kilku mechanizmów: zwiększenia wykorzystania insuliny i związanym z tym zwiększeniem dostępności tryptofanu w ośrodkowym układzie nerwowym oraz działania chromu na uwalnianie noradrenaliny. W innym badaniu wykazano, że suplementacja chromu przez pacjentów z depresją przynosi korzyści w postaci wzrostu apetytu, a jednocześnie spadku ochoty na słodycze oraz poprawie nastroju i wzrostu libido. Z kolei suplementacja chromu u dorosłych osób narażonych na rozwój zaburzeń funkcji poznawczych wykazała poprawę pamięci i funkcji poznawczych mózgu.

Inne właściwości prozdrowotne chromu

W badaniach in vitro wykazano pozytywny wpływ chromu na pobudzenie procesów mineralizacji kości. Zadowalające wyniki uzyskano także w badaniach in vivo – włączenie suplementacji chromem u kobiet w okresie pomenopauzalnym dało efekt w postaci zredukowania usuwania hudroksyproliny i wapnia wraz z moczem. A to może wskazywać na ograniczenie procesów resorpcji kości i profilaktykę spadku gęstości kości, który często towarzyszy okresowi menopauzy.

W przebiegu zespołu policystycznych jajników PCOS dochodzi do zaburzeń w poziomie żeńskich i męskich hormonów płciowych, czego efektem może być pojawienie się trądziku oraz hirsutyzmu (owłosienia typu męskiego). U kobiet cierpiących na PCOS, u których zastosowano suplementację chromu zauważono złagodzenie tych objawów, a dodatkowo – odnotowano spadek poziomu markerów stanu zapalnego (CRP), a także wzrost wskaźnika TAC, czyli całkowitej aktywności antyoksydacyjnej surowicy.

Zapotrzebowanie na chrom i źródła w diecie

Zalecane spożycie chromu dla poszczególnych grup wiekowych przedstawia się następująco:

1 – 3 r. ż. – 11 µg
4 – 8 r. ż. – 15 µg
9 – 13 r. ż. – 25 µg chłopcy, 21 µg dziewczęta
14 – 18 r. ż. – 35 µg chłopcy, 24 µg dziewczęta
Kobiety do 50 r. ż. – 25 µg
Kobiety po 50 r. ż. – 20 µg
Kobiety w ciąży – 30 µg
Kobiety karmiące piersią -45 µg
Mężczyźni do 50 r. z. – 35 µg
Mężczyźni po 50 r. ż. – 30 µg

Zawartość chromu w diecie nie jest zbyt duża, a trudności w oszacowaniu dokładnej zawartości tego pierwiastka w żywności wynikają z faktu, iż sposób uprawy/ hodowli oraz procesy przetwórcze wpływają na ilość pierwiastka w poszczególnych produktach. Najbogatsze źródła chromu w diecie to pełne zboża, mięso, ryby, niektóre warzywa i owoce (brokuły, ziemniaki, zielony groszek, jabłka, banany, winogrona) oraz suszone przyprawy (czosnek, bazylia). Przyswajalność chromu w przewodzie pokarmowym jest niewielka i wynosi około 2,5%. Zwiększeniu biodostępności chromu sprzyja witamina C oraz niacyna. Z kolei dieta obfitująca w cukry proste może ograniczać przyswajalność chromu.

Objawy niedoboru chromu

Stanami sprzyjającymi niedoborowi chromu mogą być: stres, ciąża i laktacja, infekcje, intensywne treningi oraz niewłaściwa dieta. Najczęściej występujące objawy niedoboru chromu to:

nietolerancja glukozy
hiperinsulinemia
stany depresyjne i lękowe
hipercholesterolemia
osłabienie włosów i paznokci
zaburzenia płodności
neuropatie (mrowienie palców stóp i dłoni, zaburzenia koordynacji ruchowej)
spadek masy ciała.

Pozostałe teksty