Polineuropatia – jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycy

polineuropatia cukrzycowa Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym przewlekłym powikłaniem cukrzycy, charakteryzującym się uszkodzeniem nerwów. Na rozwoju takiego powikłania się nie kończy, gdyż neuropatia cukrzycowa zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnych powikłań, takich jak zawał serca, stopa cukrzycowa. Jedynym sposobem profilaktyki polineuropatii cukrzycowej jest utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi – im lepiej kontrolowana jest cukrzyca, tym mniejsze ryzyko wystąpienia neuropatii.

Skąd się bierze neuropatia cukrzycowa?

Polineuropatia to zespół wielu schorzeń, będących konsekwencją uszkodzenia nerwów. Jedną z przyczyn polineuropatii jest cukrzyca. Najbardziej znanym typem neuropatii cukrzycowej jest cukrzycowa neuropatia obwodowa. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że cukrzyca powoduje głębsze uszkodzenie nerwów, które dotyka więcej osób z wysokim poziomem cukru we krwi. Inne rodzaje neuropatii cukrzycowej obejmują następujące postacie neuropatii:

“Cicha” cukrzycowa neuropatia obwodowa. Do 50% osób z neuropatią obwodową nie odczuwa bólu i mogą nie zdawać sobie sprawy, że ich stopy drętwieją – a to zwiększa ryzyko owrzodzeń stóp (na przykład jeśli nie zostanie zauważona obecność skaleczeń lub pęcherzy) i nawet 2 – 3 – krotnie zwiększa ryzyko amputacji
Cukrzycowa neuropatia autonomiczna (DAN); wysoki poziom cukru we krwi może również uszkodzić nerwy kontrolujące serce, układ trawienny, gruczoły potowe, pęcherz moczowy i narządy płciowe; może to prowadzić do zawałów serca, udaru, problemów trawiennych, takich jak zaparcia lub biegunka, trudności seksualne, problemy z ćwiczeniami, a nawet utrudniać zauważanie epizodów niskiego poziomu cukru we krwi – jest to niebezpieczny stan zwany nieświadomością hipoglikemii; kiedyś ta postać była uważana za bardzo rzadką, obecnie mówi się jednaj o występowaniu tej postaci neuropatii nawet u 90% osób z cukrzycą typu 1 i 70% z cukrzycą typu 2
Neuropatia proksymalna, czyli uszkodzenie nerwów mogące prowadzić do osłabienia nóg i bólu ud, bioder i pośladków; neuropatię proksymalną można również nazwać amyotrofią cukrzycową. To myo w nazwie oznacza mięsień, więc jest to forma neuropatii, która może powodować osłabienie mięśni. Szczególnie wpływa na mięśnie w górnej części nogi, pośladków i bioder. Czasami neuropatia proksymalna może również obejmować ból nerwów, zwłaszcza ból, który strzela z dolnej części pleców i w dół nogi. Neuropatia proksymalna jest drugim najczęstszym rodzajem neuropatii cukrzycowej (drugim po obwodowej neuropatii cukrzycowej). Zwykle dotyka osoby starsze z cukrzycą; w przeciwieństwie do neuropatii obwodowej, zwykle ustępuje z czasem lub leczeniem.
Mononeuropatie, zwane również neuropatiami ogniskowymi, które obejmują uszkodzenie pojedynczego nerwu; mogą wpływać na ramię, dłoń, nogę, stopy lub twarz i mogą być spowodowany naciskiem na nerw; w efekcie pojawia się osłabienie, ból, drętwienie, a nawet paraliż; w przeciwieństwie do neuropatii cukrzycowych, których nie można wyleczyć, mononeuropatia zwykle ustępuje po leczeniu.

Podstawowym czynnikiem generującym powstanie neuropatii cukrzycowej jest oczywiście zbyt wysoki poziom glukozy. Ale to nie jedyny czynnik ryzyka – kolejne to:

otyłość
nadciśnienie
zaburzenia profilu lipidowego krwi
palenie papierosów.

Jak objawia się neuropatia cukrzycowa?

Objawy zależą od tego, które nerwy zostały uszkodzone. Ogólnie rzecz biorąc, objawy neuropatii cukrzycowej rozwijają się stopniowo; na początku mogą wydawać się drobnymi i rzadkimi bólami lub problemami, ale gdy nerwy stają się bardziej uszkodzone, objawy mogą narastać.

Neuropatia obwodowa wpływa na nerwy prowadzące do kończyn – stóp, nóg, rąk i ramion. Nerwy prowadzące do stóp są najdłuższe w ciele, więc są to najczęściej dotknięte nerwy (po prostu dlatego, że jest ich “więcej” do uszkodzenia). Objawy neuropatii obwodowej obejmują:

ból
uczucie pieczenia, przeszywania lub porażenia prądem
drętwienie (utrata czucia)
mrowienie
osłabienie mięśni
słaba koordynacja
skurcze mięśni i / lub drgania
niewrażliwość na ból i /lub temperaturę
ekstremalna wrażliwość na nawet najlżejszy dotyk

Autonomiczny układ nerwowy jest odpowiedzialny za “mimowolne” funkcje ciała. Objawy neuropatii autonomicznej są różne w zależności od tego, jakiego układu dotyczą. Gdy jest to układ sercowo-naczyniowy, mogą pojawić się zawroty głowy po wstaniu, nieregularne tętno, a także szybką męczliwość. Gdy neuropatia obejmuje układ trawienny, pojawiają się wzdęcia, zaparcia lub biegunki, nudności i wymioty, a także uczucie sytości wkrótce po rozpoczęciu jedzenia. Gdy procesem chorobowym objęte są oczy, mogą pojawić się problemy ze wzrokiem w nocy lub podczas nagłych zmian światła (np. podczas wchodzenia do ciemnego budynku ze światła słonecznego). Kolejne możliwe powikłania neuropatii autonomicznej to problemy seksualne – zaburzenia erekcji u mężczyzn, suchość pochwy u kobiet, obfite pocenie się, szczególnie w nocy lub podczas jedzenia określonych pokarmów, wypadanie włosów.

Neuropatia proksymalna wpływa na pośladki, biodra, uda i nogi. Jej objawy zwykle nie są długotrwałe; mogą zniknąć po kilku tygodniach lub miesiącach. Objawy obejmują: osłabienie nóg, problemy z wstawaniem z pozycji siedzącej bez pomocy. Może pojawić się nagły, silny ból w biodrze, górnej części uda i /lub pośladku po jednej stronie ciała.

W przeciwieństwie do innych rodzajów bólu nerwu cukrzycowego, neuropatia ogniskowa pojawia się nagle i zwykle obejmuje głowę, tułów lub nogi. Objawy zwykle unikają po kilku tygodniach; nie są to objawy długotrwałe. Możliwe ogniskowe objawy neuropatii to:

problemy ze wzrokiem – podwójne widzenie, ból za okiem, trudności z koncentracją
nagły paraliż jednej strony twarzy
ból w klatce piersiowej, żołądku, w dolnej części pleców
bóle nóg.

Jak leczyć polineuropatię cukrzycową?

Najlepszym sposobem leczenia neuropatii cukrzycowej (zwanej również bólem nerwu cukrzycowego) jest ścisła kontrola poziomu glukozy we krwi. Jest to w rzeczywistości jedyny sposób na spowolnienie postępu uszkodzenia nerwów. To właśnie podwyższony poziom glukozy we krwi powoduje neuropatię cukrzycową, oczywiste jest zatem, że utrzymywanie poziomu glukozy we krwi w akceptowalnym zakresie może pomóc uniknąć uszkodzenia nerwów . Konieczne jest zatem stosowanie diety o niskiej zawartości węglowodanów i wyższej podaży tłuszczów. Doskonale sprawdza się dieta ketogeniczna, a także post przerywany Intermittent fasting. Poza dietą ogromne znaczenie ma także regularna aktywność fizyczna, a także samokontrola cukrzycy przy pomocy glukometru.

Pozostałe teksty