Choroby tarczycy – plaga XXI wieku

Choroby tarczycy – plaga XXI wieku W dzisiejszych czasach stan naszego zdrowia określany jest przez pryzmat tzw. chorób cywilizacyjnych. Są to schorzenia o charakterze przewlekłym, które wynikają ze współczesnego trybu życia. A współczesny tryb życia to stres, zbyt mało ruchu, niewłaściwie zbilansowana dieta dostarczająca zbyt dużych ilości węglowodanów i kalorii, a także zanieczyszczenia środowiska. Wspomniane czynniki sprzyjają generowaniu wolnych rodników, a poddanie naszego organizmu stałemu działaniu tych reaktywnych form tlenu generuje wiele szkodliwych zmian w organizmie. A ich konsekwencją jest rozwój przewlekłego stanu zapalnego, a także nadreaktywności układu immunologicznego. Bardzo często zjawiska te leżą u podstaw chorób tarczycy – zarówno nadczynności, jak i niedoczynności tarczycy.

Zapalenie tarczycy Hashimoto

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne schorzenie, u podstaw którego leży niewłaściwa praca układu odpornościowego. Organizm rozpoznaje tkankę tarczycy jako obcą i rozpoczyna syntezę przeciwciał. Te autoprzeciwciała najczęściej skierowane są przeciwko peroksydazie tarczycowej, czyli enzymu warunkującemu przekształcenie jodków w jod. Zakłócenie tego procesu prowadzi do ograniczenia syntezy hormonów tarczycy.
Zapalenie tarczycy Hashimoto to najczęstsza przyczyna niedoczynności tarczycy. Najważniejsze przyczyny rozwoju choroby Hashimoto to:

– stres
– uwarunkowania genetyczne
– współwystępowanie innych chorób autoimmunologicznych
– płeć – jak każda choroba autoimmunologiczna, zapalenie tarczycy Hashimoto znacznie częściej występuje u kobiet
– wiek – najczęściej choroba diagnozowana jest między 45 a 60 r. ż.

Objawy Hashimoto są dość specyficzne i naprawdę trudno jest je przeoczyć. Przede wszystkim pojawia się chroniczne zmęczenie, senność, wzrost masy ciała. Skóra staje się sucha i łuszcząca, włosy zaczynają w nadmiarze wypadać. Chory uskarża się na nastroje depresyjne, zaburzenia pamięci i koncentracji. Występują zaparcia, bóle mięśni i stawów, obniżona tolerancja zimnych temperatur oraz wysoki poziom cholesterolu we krwi.

Choroba Gravesa – Basedowa

Choroba Gravesa – Basedowa to najczęstsza postać nadczynności tarczycy, która – podobnie jak choroba Hashimoto – ma podłoże autoimmunologiczne. Tym razem organizm syntetyzuje przeciwciała skierowane przeciwko receptorom dla hormonu TSH. Te autoprzeciwciała prowadzą do pobudzenia tych receptorów oraz naśladowania działania hormonu TSH. Prowadzi to ostatecznie do wzmożonej syntezy hormonów tarczycy i powstania objawów charakterystycznych dla nadmiernego pobudzenia tarczycy. Najbardziej charakterystyczne objawy Gravesa – Basedowa to:

– utrata masy ciała
– zmęczenie
– nadpobudliwość nerwowa, bezsenność
– kołatanie serca
– drżenie rąk
– ciepła i wilgotna skóra
– zwiększona potliwość i uderzenia gorąca
– obrzęk przedgoleniowy
– wytrzeszcz gałek ocznych
– wole tarczycowe

A jakie są przyczyny choroby Gravesa – Basedowa? Na pewno kluczowe znaczenie mają czynniki genetyczne, ale nie bez znaczenia są także wpływy czynników środowiskowych. Szczególne znaczenie ma stres, palenie papierosów, infekcje bakteryjne czy wirusowe.

Czy można zapobiec chorobom tarczycy?

Zarówno leczenia choroby Hashimoto, jak i choroby Gravesa – Basedowa wymaga wdrożenia leków. Ale kluczowe znaczenie zarówno dla powodzenia terapii, jak i profilaktyki chorób tarczycy, ma właściwy styl życia. Największą uwagę należy zwrócić na unikanie stresu oraz właściwy model odżywiania. Dieta w chorobach tarczycy powinna wyróżniać się wysokim potencjałem przeciwzapalnym, a zatem ograniczyć należy przede wszystkim spożycie węglowodanów. Cukry przyczyniają się bowiem do generowania procesów zapalnych w organizmie. Co zatem warto włączyć do diety?

Najbardziej godnym uwagi składnikiem diety u osób chorych na tarczycę są tłuszcze. Wykazują one wysoki potencjał przeciwzapalny, łagodzą wiele objawów choroby, pomagają w normalizacji masy ciała. Tłuszcze wpływają ponadto na gospodarkę hormonalną, a także normalizują poziom cholesterolu we krwi, co jest wyrazem stłumienia odczynu zapalnego. Dobrze jest także wyeliminować te produkty, które generują uczulenie (najczęściej jest to gluten bądź laktoza).

W przypadku chorób tarczycy istotna jest także kaloryczność diety – bez względu na to, czy pacjent boryka się z nadmierna masą ciała, czy wręcz przeciwnie – z jej utratą, konieczne jest wdrożenie indywidualnego jadłospisu opracowanego przez dietetyka. Właściwie zbilansowana dieta to klucz do profilaktyki nawrotów choroby, gdyż zarówno Hashimoto, jak i choroba Gravesa – Basedowa mają tendencję do epizodów samoistnego zanikania i ponownego pojawiania się.

Pozostałe teksty